Ik zie, ik zie, fantasie!

1) Vanmiddag weer een leventjesspel gepland in ons vaste bos achter het lokaal. Joeri heeft gelukkig nog de gekleurde kaartjes van vorige keer teruggevonden. Elk van ons drieën gaat met één nest in een kamp zitten (een simpel roodwit lint doet wonderen) en weg zijn we. Onze welpen vinden dit leuk, waarom er dan meer moeite in steken? Hopelijk rekken we dit tot het vieruurtje. Kinderen zijn tegenwoordig zo snel verveeld.

2) Vanmiddag weer een leventjesspel gepland, maar dan op dat lege industrieterrein achter het zwembad. Joeri heeft een hoop rieten matten meegebracht, die we kriskras rechtzetten op het beton. ‘Welkom in de prairie, welpen! Met elk een emmer op jullie hoofd spelen we het grote watertekort-spel. De Nivea's tegen de Zwitsals, elkaar tikken mag enkel met stukjes zeep die uit je handen floepen. Pas wel op voor de grote gummizwabber-cowboy!'

Vond je de tien verschillen? Ze liggen niet in het spel zelf, maar in hoe dat is ingekleed. Zelfs het tikken, die allersimpelste vorm van spelen, kan je in een ander kleedje steken. Waarom? Omdat elke anders getikte welp er twee waard is: you'll see. Dat soort inkleding gaat dan ook om meer dan om oude wijn in nieuwe zakken. Het gaat om fantasie, verbeelding: die knop in je kop waarvan zelfs een wetenschapper als Einstein zei dat hij belangrijker was dan loutere kennis. "Kennis is beperkt. Verbeelding omvat de wereld."

Over beddenlakens en bezemstelen

Alleen, hoe ziet die wereld er vandaag uit? Er is weinig fantasie voor nodig om te merken dat veel voor ons wordt klaargestoomd, klaargemaakt en klaargedacht. We worden overspoeld door beelden die het ons voorzeggen: opzichtige reclamebeelden, expliciete foto's, videobeelden die mensen volgen van begin tot eind. Voorgeprogrammeerde computers dirigeren hoe je woorden spelt of wat je als ontspanning doet: patience spelen of liever mijnenveld? Doe vooral niets anders met kaarten!

In onze gemediatiseerde maatschappij lijkt fantasie steeds minder nodig: alles wordt voor jou ingevuld. Ook buiten de media, trouwens. Wat is het succes achter bijvoorbeeld Ikea? Doe het zelf, maar wel volgens de plaatjes. Soms zou je willen dat je met de onderdelen voor een kast gewoon nog eens een bureau kon ontwerpen. Zoals in je kindertijd, toen je kampen bouwde met beddenlakens en bezemstelen. Vandaag spelen we fantasy games.

En daar ligt de paradox. Achter al die klaargestoomde ideeën en voorgeprogrammeerde computers zitten natuurlijk wel creatieve en fantastische breinen. Maar is het grenzeloze denken en het verzinnen van een eigen wereld dan alleen voor hen weggelegd? Wij zien het zo: mocht iedereen een beetje ‘getikter' leven, zou de wereld voor iedereen een stuk kleurrijker worden.

Fantasie...

Fantasie is het doodgewone nieuw zien, de simpele dingen eens anders doen. Of een appel eten en je smaakpapillen wijs maken dat het om een peer gaat. Stel je (het) voor! Fantasie is een gratis reis in je hoofd waarop alles kan en alles mag. Het grote voordeel ervan is dat je er geen speciale aanleg voor nodig hebt, noch lange studies. Het fantaseren zit in elk van ons. Het is gewoon een kwestie van tijd, oefening en goesting. Vooral goesting.

Gebruiken we die kans nog elke week? De grote vijand van fantasie is routine: het gewone gewoon doen zoals altijd. Onze jaarlijkse groepsfuif, de totemisatie, onze ouderavond, het maandboekje, de ledenwerving: zoveel mogelijkheden blijven nog onbenut, als je er bij stilstaat. Terwijl, geef toe, het scouts- en gidsenleven er nog zoveel leuker, speelser en grappiger zou uitzien als iedereen fantast mocht zijn, zijn creativiteit de vrije loop kon laten gaan. De mooiste kapoenen, bijvoorbeeld, zijn die op impulstocht: wanneer rioolputten donkere drakenholen worden, en lantaarnpalen gesteven slangen met een groeischeut.

Vandaar de keuze voor dit jaarthema. Omdat we onszelf willen uitdagen om een stapje verder te gaan en dit scouts- en gidsenjaar om te toveren tot een fantastisch fantasievolle tijd. En omdat verbeelding een middel is tot meer kwaliteit, leden en ouders extra kan motiveren en onze groepen nog meer uitstraling kan geven in elk hun omgeving. De input is goedkoop, de output pure winst. In tijden van crisis is dat geen misse investering.

Luister naar je leden. Ze zijn de beste inspiratiebron voor je activiteiten. Geef hen de ruimte om hun fantasie te gebruiken, ook tijdens de rustige momentjes. Vraag een bende jonggivers eens hoe scouting eruit zou zien als zij de baas waren, laat jins een totaal absurd spel ineenknutselen, betrek je kabouters/welpen en vraag hen hoe zij hun ideale nest dromen. Verlaat de bewandelde paden en kijk verder! Hoe, vraag je?

... en inkleding

Wat fantasie met het hoofd doet, doet inkleding in praktijk: letterlijk alles in een nieuw kleedje passen. De groepsraad in badpak, de bloemetjesverkoop als een Jambers-reportage. Of het maandboekje totaal anders getikt, pakweg in spiegelschrift.

Natuurlijk zijn we daar als scouts en gidsen al wel mee bezig. Maar laten we onze givers nog wel even veel genieten van inkleding als de kapoenen? Op een fantasievolle verpakking of een onverwacht kader staat nochtans geen leeftijd. Alleen het strikje er rond verandert met de jaren. Het kan al zitten in een simpele vraag: wat wil je later worden? Zie je al de welp die bij zijn belofte antwoordt: ‘Anders getikt!'

Laten we het komende jaar dus aanwenden om nieuwe brainstormtechnieken uit te proberen, onze takraden anders in te delen, de hudo frisser in te richten. Dat zal soms wat meer tijd en energie kosten, maar reken maar dat je jonggivers nog jaren zullen spreken van ‘dat kampterrein dat eruitzag als een festivalwei'. Inkleding maakt ook bij de leden extra fantasie los, engageert hen meer om zelf initiatief te nemen, om van scouting nog meer een ploegsport te maken. We voorspellen immers dat je versteld kan staan van wat zich in ‘de jeugd van tegenwoordig' nog allemaal aan verbeelding verbergt. 't Vraagt alleen wat extra prikkels, om de val van de makkelijke voorprogrammering te ontlopen. Tik je leden dit jaar anders aan!

Kortom, fantasie en inkleding hebben geen grenzen en vele uitingvormen. Laat je verbeelding spreken en zet het jaarthema om in een fantastisch scouts- en gidsenjaar!